Gniezno

Gniezno to miasto o szczególnym znaczeniu dla Polski. Nie ma chyba bardziej polskiego i bardziej związanego z naszą historią miasta. Tu bywali wszyscy najwięksi królowie, tu odbyły się koronacje, tu spoczywają w sarkofagach władcy oraz piękna królowa Dąbrówka. Pierwsza piastowska stolica swoją nazwę wzięła przecież od orlego gniazda, symbolu polskości, siły i bohaterstwa. Gniezno rozpościera się Pojezierzu Gnieźnieńskim wśród jezior Jelonek, Jez. Świętokrzyskiego i Winiary, na siedmiu wzniesieniach – Lecha, św. Wawrzyńca, św. Michała, św. Piotra, Panieńskim, Krzyżackim i Żnińskim.

Historia

Gniezno to miasto prastare, wszechpolskie i królewskie. Właśnie w tym miejscu od tysiącleci, jeszcze w czasach paleolitu osiedlali się praprzodkowie Polan. Ci ostatni pojawili się tu około VIII wieku, a następnie miasto zostało zorganizowane przez Mieszka I. Gród Polan został obrany za stolicę, tu powstał kościół i tu Mieszko przyjął chrzest i pojął za żonę Dąbrówkę. Po kościele przyszedł czas na zamek z kaplicą, a potem kolejny kościół św. Jerzego. Przez długi czas Gniezno było formalną stolica państwa. W roku 1000 w Gnieźnie miał miejsce słynny zjazd z udziałem królów Bolesława I Chrobrego i Ottona III. Polski król 25 lat później został tu koronowany. Po okresie czeskich najazdów Gniezno znów się rozwinęło w XIII wieku. Powstał nowy zamek, mury miejskie i trzy bramy: Tumska, Toruńska i Pyzdrska. Gniezno otrzymało przywilej lokacyjny. Kolejny okres kryzysu to najazdy Krzyżaków, a kolejne odrodzenie, to czasy Kazimierza Wielkiego. Kolejny panujący król – Władysław Jagiełło zapewnił miastu pozycję w stolicy papieskiej uzyskując szlify kardynalskie dla gnieźnieńskich arcybiskupów. Również XVIII wiek miał akcenty polskie, bo w Gnieźnie przebywał generał Dąbrowski. Kolejny pożar na początku XIX wieku przyczynił się do wybudowania wielu nowych instytucji. W 1947 r. Gniezno zostało odznaczone przez Radę Państwa Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski za "wytrwałą tysiącletnią walkę z naporem germańskim.

Zabytki

Chyba najbardziej znanym zabytkiem Gniezna jest Katedra Gnieźnieńska, w której koronowano niejednego króla, ale przygodę z zabytkami warto zacząć od Rynku. Większość przepięknych kamienic wokół placu i w jego okolicach pochodzi z XIX w., a choć znaczną część strawił pożar, to i tak zostało jeszcze sporo do oglądania. Z kolei słynna gotycka katedra wznosi się na Wzgórzu Lecha, a powstała na przełomie XIV i XV wieku. W międzyczasie została ona przebudowana, ale na szczęście współcześni docenili średniowieczne dzieło i podczas prac renowacyjnych przywrócono jej dawny wygląd. W Katedrze bywali Otton III, Bolesław Chrobry, Władysław Jagiełło, Jan Olbracht, Zygmunt III Waza. Wewnątrz znajduje się wiele bezcennych dzieł, ale to największe, to słynne Drzwi Gnieźnieńskie - unikalny zabytek romańskiej sztuki odlewniczej, który wykonano ok. 1175 r. Przy katedrze, na Wzgórzu Lecha znajduje się Kolegiata – zespół średniowiecznych budynków wraz z Kościołem św. Jerzego oraz budynkiem Muzeum Archidiecezjalnego. Wzdłuż ulicy Tumskiej, prowadzącej do katedry, ciągną się piękne, klasycystyczne budynki z XIX w., stanowiące przykład typowej zabudowy mieszczańskiej. W tym królewskim mieście żyło wielu duchownych, a pozostały po nich Kanonie, czyli budynki mieszkalne, pochodzące nawet z XVIII wieku.

Inne atrakcje

Poza katedrą i kolegiatą w Gnieźnie znajduje się o wiele więcej interesujących, zabytkowych kościołów. Osoby lubiące odwiedzać chłodne i tajemnicze wnętrza powinny zajrzeć do XV-wiecznego kościoła Św. Michała Archanioła, również XV-wiecznego kościoła Św. Trójcy lub o 50 lat starszego kościoła Św. Wawrzyńca. Warte obejrzenia są również dwa klasztory: zespół klasztorny franciszkanów wraz z kościołem i zespół klasztorny bożogrobców – ona z około XIV wieku. Obowiązkowym punktem programu jest ulica Łaskiego, przy której znajduje się pięć kanonii i Pałac Biskupi. Na liście zabytków znajduje się tez kilkadziesiąt kamienic i domów, z których ciekawsze i bardziej charakterystyczne, to przede wszystkim Sąd Ziemski i Okręgowy z 1870, szkoła ludowa św. Jana, budynek Uniwersytetu Ludowego z parkiem, zespół starostwa z 1899 roku, obejmujący starostwo, stajnię z wozownią, ochronka – sierociniec, budynki w zespole cukrowni „Gniezno”, koszary 12 Regimentu Dragonów, wieża ciśnień czy też XIX-wieczny zespół szpitala psychiatrycznego z parkiem i kaplica szpitalną.

Informacje ogólne

Powierzchnia : 40,6 km²
Ludność : 69 526
Gęstość : 1713 os./km²
Prawa miejskie: przed 1243

			Lovetotravel Kontakt

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies